Puszyste ciasto drożdżowe z rabarbarem, posypane cukrem pudrem, na białym talerzu.

Klasyczne ciasto Filemon – przepis na pyszne ciasto drożdżowe z rabarbarem!

Ciasto Filemon to wyjątkowa propozycja dla miłośników tradycyjnych wypieków drożdżowych z owocowym akcentem. Połączenie puszystego ciasta drożdżowego z kwaśnym rabarbarem tworzy niepowtarzalny smak, który zachwyca swoją równowagą słodyczy i kwaskowatości. To idealny wybór na rodzinne spotkania, weekendowe śniadania lub podwieczorek w ogrodzie.

Pochodzące z polskiej kuchni domowej, ciasto Filemon łączy w sobie prostotę wykonania z wyjątkowym smakiem. Rabarbar, będący głównym składnikiem nadzienia, to roślina bogata w witaminę K, wapń i błonnik, co czyni to ciasto nie tylko pysznym, ale również wartościowym elementem diety.

Parametr	Wartość
Czas przygotowania	30 minut
Czas wyrastania	1,5 godziny
Czas pieczenia	40 minut
Poziom trudności	Średni
Porcje	8-10 kawałków
Kalorie	około 280 kcal na porcję
Kuchnia	Polska
Sezon	Wiosna/Lato

Składniki

Na ciasto:

500 g mąki pszennej typu 550
250 ml mleka (letniego, około 37°C)
50 g cukru
50 g miękkiego masła
2 jajka (pokojowej temperatury)
25 g świeżych drożdży (lub 7 g suchych)
1 łyżeczka cukru wanilinowego
szczypta soli

Na nadzienie:

500 g rabarbaru (umytego, obranego i pokrojonego w 2 cm kawałki)
100 g cukru
1 łyżka mąki ziemniaczanej
1 łyżeczka cynamonu

Do posypania:

2 łyżki cukru pudru
1 łyżka masła do posmarowania blachy

Przygotowanie ciasta Filemon

Przygotowanie rozczynu: W małej miseczce rozkrusz drożdże, dodaj łyżeczkę cukru i 50 ml letniego mleka. Wymieszaj i odstaw w ciepłe miejsce na 10 minut, aż powstanie piana. Wskazówka profesjonalna: Sprawdź temperaturę mleka – zbyt gorące zabije drożdże, a zbyt zimne nie aktywuje ich prawidłowo.
Wyrabianie ciasta: W dużej misce połącz mąkę, pozostały cukier, cukier wanilinowy i sól. Dodaj rozczyn, jajka, miękkie masło i resztę mleka. Wyrabiaj ciasto przez 10 minut, aż będzie gładkie i elastyczne. Wskazówka profesjonalna: Jeśli ciasto jest zbyt lepkie, dodaj odrobinę mąki, ale nie więcej niż 1-2 łyżki.
Wyrastanie ciasta: Przykryj miskę ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na 1 godzinę, aż ciasto podwoi objętość. Idealna temperatura wyrastania to około 25-28°C.
Przygotowanie nadzienia: W średniej misce wymieszaj pokrojony rabarbar z cukrem, mąką ziemniaczaną i cynamonem. Odstaw na 15 minut, aby rabarbar puścił sok.
Formowanie ciasta: Wyrośnięte ciasto delikatnie zagnieć, a następnie rozwałkuj na prostokąt o wymiarach około 30×40 cm. Przełóż na natłuszczoną blachę.
Dodawanie nadzienia: Na rozwałkowane ciasto równomiernie rozłóż przygotowane nadzienie z rabarbarem, zostawiając 2 cm brzegi bez nadzienia.
Drugie wyrastanie: Przykryj ciasto lekko zwilżoną ściereczką i odstaw na 30 minut w ciepłe miejsce.
Pieczenie: Nagrzej piekarnik do 180°C (termoobieg). Piecz ciasto przez 35-40 minut, aż będzie złociste. Wskazówka profesjonalna: Sprawdź gotowość ciasta drewnianym patyczkiem – powinien wyjść suchy.
Podawanie: Upieczone ciasto ostudź, posyp cukrem pudrem i podawaj w temperaturze pokojowej.

Zobacz: Rozpływający się w ustach sernik cytrynowy - przepis na wyjątkowe doznania smakowe!

Jak podawać ciasto Filemon

Ciasto Filemon najlepiej smakuje świeże, jeszcze ciepłe, ale nie gorące. Idealnie prezentuje się na dużym, drewnianym półmisku lub ceramicznej tacy, podkreślając jego rustykalny charakter. To doskonały wybór na różne okazje:

Rodzinne spotkania – jako słodki akcent po obiedzie
Weekendowe śniadania – w towarzystwie kawy lub herbaty
Ogródkowe przyjęcia – jako lekki deser
Podwieczorki – z dodatkiem bitej śmietany lub lodów waniliowych

Dopełnienie smaku: Do ciasta Filemon doskonale pasuje świeżo zaparzona herbata earl grey lub kawa z mlekiem. W wersji bardziej wykwintnej można podać je z musem z białej czekolady lub kremem budyniowym.

Przechowywanie: Ciasto można przechowywać w szczelnym pojemniku w temperaturze pokojowej do 2 dni lub w lodówce do 4 dni. Przed podaniem warto je delikatnie podgrzać w piekarniku przez 5-7 minut w 150°C.

Składniki pod lupą

Rabarbar: To wyjątkowe warzywo (często mylone z owocem) o charakterystycznym kwaskowym smaku jest bogate w witaminę K, wapń i błonnik pokarmowy. Sezon na rabarbar trwa od kwietnia do czerwca – wtedy ma najlepszy smak. Wybierając rabarbar, szukaj jędrnych łodyg o intensywnym czerwonym lub różowym kolorze, bez plam i oznak więdnięcia. Młody rabarbar nie wymaga obierania, starszy warto obrać z twardszej skórki. Poza ciastami, rabarbar świetnie sprawdza się w kompotach, dżemach i sosach do mięs.

Drożdże: Te mikroskopijne grzyby są kluczowe dla uzyskania puszystej struktury ciasta. Świeże drożdże powinny mieć jasnokremowy kolor, jednolitą konsystencję i charakterystyczny, przyjemny zapach. Przed użyciem warto sprawdzić ich aktywność – dobra mieszanka drożdży z cukrem i mlekiem powinna po 10 minutach wytworzyć obfitą pianę. Poza wypiekami, drożdże są używane do produkcji piwa, wina i niektórych suplementów diety.

Mąka pszenna typu 550: To uniwersalna mąka o średniej zawartości glutenu, idealna do wypieków drożdżowych. Zawiera więcej składników odżywczych niż mąka tortowa, ale mniej niż pełnoziarnista. Przed użyciem warto ją przesiać, aby napowietrzyć i uniknąć grudek. Przechowywana w szczelnym pojemniku w chłodnym miejscu zachowa świeżość przez kilka miesięcy.

Praktyczne wskazówki

Aktywacja drożdży: Zawsze sprawdzaj, czy drożdże są aktywne – jeśli po 10 minutach nie powstała piana, użyj nowych drożdży.
Wyrabianie ciasta: Im dłużej wyrabiasz ciasto (do pewnego momentu), tym będzie bardziej elastyczne i puszyste.
Kontrola słodyczy: Jeśli rabarbar jest bardzo kwaśny, możesz dodać do nadzienia więcej cukru (maksymalnie 50 g dodatkowo).
Zapobieganie przypaleniu: Jeśli brzegi ciasta zbyt szybko się rumienią, przykryj je folią aluminiową.
Test gotowości: Gotowe ciasto powinno lekko odstawać od brzegów formy i mieć złocisty kolor.
Ostudzenie: Nie krocz ciasta od razu po wyjęciu z piekarnika – poczekaj minimum 15 minut.
Alternatywne formy: Zamiast jednego dużego ciasta, możesz zrobić małe bułeczki z nadzieniem.
Dodatki smakowe: Do nadzienia możesz dodać pokrojone truskawki lub maliny dla bardziej złożonego smaku.
Konsystencja nadzienia: Jeśli rabarbar puści dużo soku, możesz dodać więcej mąki ziemniaczanej (maksymalnie 1 dodatkową łyżkę).
Przechowywanie: Aby ciasto dłużej zachowało świeżość, przechowuj je w papierowej torbie, a nie w folii.

Zobacz: Mistrzowskie bezy wielkanocne - przepis na wyjątkowe gniazdka bezowe z kremem adwokatowym

Alternatywne składniki

Ciasto Filemon można modyfikować według własnych preferencji lub dostępności składników:

Zamiast rabarbaru: jabłka (pokrojone w kostkę), wiśnie, śliwki lub jagody. Każdy z tych owoców nada ciastu inny charakter.
Wersja bezglutenowa: użyj mieszanki mąk bezglutenowych z dodatkiem gumy ksantanowej.
Wersja wegańska: zastąp jajka 2 łyżkami siemienia lnianego zmieszanego z 6 łyżkami wody, a mleko krowie – roślinnym.
Zamiast cukru: erytrytol, ksylitol lub miód (wtedy zmniejsz ilość płynów w cieście).
Dodatki smakowe: do ciasta możesz dodać skórkę z cytryny lub pomarańczy, a do nadzienia – imbir lub kardamon.

Wersja z kruszonką: Na wierzch ciasta przed pieczeniem możesz posypać kruszonkę z 50 g mąki, 50 g masła i 50 g cukru.

Wersja z serem: Do nadzienia dodaj 100 g twarogu zmieszanego z żółtkiem i łyżką cukru – powstanie pyszna wersja serowo-rabarbarowa.

To klasyczne ciasto Filemon to prawdziwa podróż do smaków dzieciństwa, która zachwyci każdego miłośnika domowych wypieków. Jego przygotowanie nie wymaga specjalnych umiejętności, a efekt zawsze zachwyca. Wypróbuj ten przepis i przekonaj się, dlaczego to ciasto od lat gości na polskich stołach!

Pamiętaj, że sekret idealnego ciasta Filemon tkwi w wysokiej jakości składnikach, cierpliwości podczas wyrastania ciasta i precyzyjnym pieczeniu. Z tym przepisem Twoje ciasto z pewnością będzie puszyste, aromatyczne i idealnie wyrośnięte – dokładnie takie, jakie pamiętasz z domu babci!